Dziecko jest niejadkiem? To może być wybiórczość pokarmowa.

Dziecko je tylko kilka wybranych pokarmów i jest tzw. niejadkiem? Tak może objawiać się wybiórczość pokarmowa.

Dlaczego dziecko nie je, czyli czym jest wybiórczość pokarmowa?

To specyficzne zaburzenie i trwały wzorzec zachowania polegający na odmawianiu spożycia pokarmów, które nie należą do grupy akceptowanej przez dziecko. Preferencje mogą zależeć od:

• koloru produktu np:. jasne, tzw. „beżowe” posiłki
• konsystencji dania np.: płynna,
• formy podania
• marki handlowej, a także
• konkretnego smaku,
• grupy produktów np. rezygnacja ze spożycia owoców.

Często niejadki narażone są na różnego rodzaju komentarze, które niestety nie rozwiązują problemu, a wręcz mogą nasilać wybiórczość i powodować stres. Nadmierne skupianie uwagi otoczenia na niejedzeniu dziecka, może utrudniać proces nauki jedzenia, oswajania nowych produktów, a także wzbudzać w dziecku lęk i strach.

Jak rozpoznać wybiórczość pokarmową

Objawy mogące sugerować wybiórczość:

• agresja w czasie jedzenia,
• dążenie do jedzenia określonych „ulubionych” potraw i produktów,
• dławienie się, wypluwanie,
• wywoływanie odruchu wymiotnego,
• trudności z żuciem pokarmów, połykaniem,
• zbyt długie przeżuwanie i przetrzymywanie jedzenia w ustach,
• niepokój,
• zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (nie tylko związane z jedzeniem).

Przyjrzyj się zachowaniu dziecka. Jeśli zaobserwujesz niepokojące objawy, warto Twoje obserwacje skonsultować ze specjalistą.

Jak pomóc niejadkowi z wybiórczością pokarmową?

Oczywiście im większa i bardziej utrwalona wybiórczość pokarmowa, tym dłuższy jest proces terapii tego zaburzenia. Często niezbędna jest pomoc specjalisty. Kto może udzielić pomocy niejadkowi z wybiórczością pokarmową i wsparcia jego opiekunom? Może to być: logopeda, psycholog, lekarz, dietetyk, terapeuta karmienia.

Kogo dotyczy wybiórczość pokarmowa?

Szczególnie narażoną grupą osób na trudności w przyjmowaniu pokarmów są dzieci autystyczne. Wiele spośród nich przejawia nietypowe zachowania związane z jedzeniem. Jednym z nich jest wybiórczość pokarmowa. W autyzmie może mieć ona różne podłoże:

• sensoryczne – nadreaktywność lub podreaktywność w obrębie zmysłów: smaku, dotyku, węchu,
• związane ze schematycznymi modelami i wzorcami zachowania – manieryzmy, schematy, rytuały,
• wynikające z zaburzeń funkcji motorycznych – problem z odgryzaniem, żuciem, napięciem mięśniowym.

U małych dzieci do 2. r.ż. z ASD trudności w przyjmowaniu pokarmów dotyczą prawie 80%. W późniejszym wieku, nawet ponad 70% starszych dzieci, młodzieży i dorosłych autystycznych może mieć trudności w przyjmowaniu pokarmów.

Jakie są konsekwencje wybiórczości pokarmowej?

Późna diagnoza i brak wdrożenia odpowiedniej terapii, może skutkować wystąpieniem niedoborów żywieniowych spowodowanych selektywną dietą. Wybiórczość wpływa też na zmniejszenie różnorodności mikrobioty jelitowej, szczególnie dieta uboga w warzywa, owoce i błonnik.

Selektywna dieta może skutkować niedoborami żywieniowymi i nasileniem dysbiozy jelitowej. W badaniu Schmidt R. i wsp. z 2021r. wykazano, że w grupie 20 pacjentów w wieku do 17 lat, z trudnościami w przyjmowaniu pokarmów (z diagnozą ARFID – Avoidant/Restrictive Food Disorder) dieta pokryła tylko 20-30% zapotrzebowania na makroskładniki:

• witaminę B12 i K,
• cynk,
• żelazo,
• potas.

Najnowsze badania z 2021 roku wskazują, że główną przyczyną zmniejszonej różnorodności mikrobiomu jelitowego u osób z ASD w porównaniu do kompozycji mikrobioty osób neurotypowych jest właśnie wybiórczość pokarmowa i ograniczona dieta.

Na skutek zaburzeń w obrębie mikrobioty jelitowej nawet 8 na 10 osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu może mieć problemy związane z przewodem pokarmowym, takie jak:

• nadmierne gazy,
• wzdęcia,
• bóle brzucha,
• biegunki,
• zaparcia,
• refluks,
• zaburzenia czynności trawiennych,

Około 43 – 76% osób z ASD dotyczy zwiększona przepuszczalność jelit, nawet gdy objawy ze strony przewodu pokarmowego nie występują. Zaburzona mikrobiota może więc wpływać na zmienioną konsystencję stolca, dolegliwości jelitowe, a także w konsekwencji na funkcjonowanie mózgu i zachowanie.

Jak sprawdzić stan mikrobioty jelitowej?

Aby sprawdzić stan mikrobioty jelitowej można wykonać badanie mikrobioty jelit KyberKompakt Pro. Wynik zawiera gotowe zalecenia probiotykoterapii na podstawie badania, stanu zdrowotnego i dolegliwości. Badanie można zrealizować wysyłkowo, zamawiając badanie w e-sklepie lub stacjonarnie.