Badania kału a zdrowie człowieka

Kał jest materiałem dostarczającym bardzo wiele cennych informacji o stanie zdrowia organizmu. Badanie kału jest nieinwazyjne, co daje jego zdecydowaną przewagę nad innymi rodzajami badań. Cecha ta jest niezwykle istotna, szczególnie jeśli zalecane jest badanie kału u dziecka.

Kiedy wykonać badanie kału?

Badanie stolca należy wykonać m.in. w przypadku występowania nieswoistych objawów ze strony przewodu pokarmowego, zaburzeń wchłaniania, a także w celu diagnostyki chorób różnych narządów, np. trzustki czy wątroby. Z kału diagnozuje się również zakażenia pasożytnicze, bakteryjne, a także wykonuje się ocenę mikrobioty jelitowej, czyli mikroorganizmów prozdrowotnych i patogennych bytujących w jelitach (głównie bakterie i grzyby).

Gdy wystąpią u Ciebie niespecyficzne objawy, takie jak: chroniczne zmęczenie, utrata masy ciała czy bóle głowy, warto rozważyć wykonanie badania kału na pasożyty. Nie zawsze w pierwszej kolejności zakłada się infekcję pasożytniczą i najczęściej kojarzy się ona raczej z wyjazdami do krajów tropikalnych, o niższym standardzie higieny. Infekcjom pasożytniczym sprzyja spożywanie nieumytych owoców i warzyw oraz wody z nieznanego źródła. Zakażenia pasożytnicze mogą manifestować się bólami głowy, brzucha, stawów, a także drażliwością czy apatią. W takiej sytuacji warto wykonać badanie kału na pasożyty. Cena jest niewielka, a diagnostyka w naszym laboratorium mikrobiologicznym bardzo dokładna. Badanie pasożytów w Instytucie Mikroekologii w Poznaniu wykonywane jest metodą immunoenzymatyczną (ELISA) oraz metodą mikroskopową. W badaniu oceniana jest obecność 5 podstawowych pasożytów jelitowych:

• Giardia intestinalis,
• Cryptosporidium spp.,
• Entamoeba histolytica,
• Taenia spp.,
• Ascaris lumbricoides oraz innych.

Dolegliwości, takie jak nadkwaśność, zgaga, niestrawność mogą z kolei sugerować zakażenie bakterią Helicobacter pylori. Badanie na obecność wspomnianej bakterii wykonywane jest też u osób, które mają zdiagnozowaną chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy oraz chcących sprawdzić skuteczność eradykacji Helicobacter pylori. Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania i wykonywane jest z próbki kału pochodzącej z normalnego wypróżnienia.

Co jeszcze można zbadać z kału?

Bardzo często wykonuje się badania kału w celu oznaczenia markerów stanu jelit. Zakres diagnostyki jest szeroki i obejmuje m.in. badanie:

• kalprotektyny,
• laktoferyny,
• zonuliny,
• sIgA.

W ramach profilaktyki raka jelita grubego, a także w celu wykrycia ewentualnej obecności polipów w jelicie grubym, wykonuje się badanie kału na obecność krwi utajonej + M2-PK (produkt metabolizmu proliferujących komórek). Są to czułe parametry, pozwalające na wczesną diagnostykę zmian nowotworowych. Badanie jest nieinwazyjne i polega na wykryciu obecności krwi niewidocznej tzw. “gołym okiem” w stolcu. Krew nie powinna być obecna w kale i jest jest sygnałem, który powinien skłonić do diagnostyki i może świadczyć np. o zmianach nowotworowych w przewodzie pokarmowym.

Jeśli masz: powyżej 40 lat, otyłość, nieswoiste choroby zapalne jelit lub Twoi krewni chorowali na nowotwory przewodu pokarmowego, zaleca się wykonać badanie kału na obecność krwi utajonej.

Pomocne w diagnostyce i monitorowaniu skuteczności leczenia w nieswoistych chorobach zapalnych jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy choroba Leśniowskiego-Crohna) jest badanie kalprotektyny – dowiedz się więcej. Jest to najbardziej rozpowszechniony parametr oceniający stan jelit, często wykorzystywany również w zespole jelita nadwrażliwego (ang. Irritable Bowel Syndrome – IBS), aby wykluczyć m.in. podłoże zapalne dolegliwości pacjenta. Badanie kalprotektyny w kale jest ważnym elementem diagnostycznym pozwalającym rozróżnić aktywną formę nieswoistych chorób zapalnych jelit od IBS oraz włączyć odpowiednią terapię leczniczą i probiotyczną.

Badanie kału u dziecka

U dzieci, badanie kału i sprawdzenie stanu mikrobioty jelit oraz obecności pasożytów jest wskazane zwłaszcza w przypadku zaburzeń ze spektrum autyzmu ( ang. autism spectrum disorder – ASD). Pełna diagnostyka przewodu pokarmowego oraz alergii i nadwrażliwości pokarmowych w tej grupie dzieci, pozwala na wdrożenie kompleksowej i skutecznej terapii. W Instytucie Mikroekologii w Poznaniu, przygotowaliśmy specjalne pakiety badań dla dzieci ze spektrum autyzmu. Dzięki temu badania można wykonać taniej i dodatkowo otrzymać wsparcie dietetyka.